Jak przybliżyć młodzieży pracę w sektorze pozarządowym?
Autor: Klaudia Stano; Ostatnia aktualizacja: 05.12.2023
Czy Twoi uczniowie wiedzą, że w przyszłości mogą rozwijać karierę nie tylko w firmach prywatnych czy instytucjach publicznych, ale również w tzw. trzecim sektorze, czyli organizacjach pozarządowych? W artykule dzielimy się inspiracjami, w jaki sposób zapoznać młodych ludzi z sektorem non-profit.
Mały, ale istotny
Praca w sektorze non-profit to dla wielu osób nieoczywista ścieżka kariery. Nic dziwnego – większość Polaków pracuje w firmach prywatnych lub instytucjach publicznych. Jednak mimo że jedynie co setna osoba zatrudniona w Polsce pracuje w organizacji pozarządowej, warto wskazać uczniom tę ścieżkę zawodową jako jedną z opcji do rozważenia w przyszłości. Odnajdą się w niej osoby, którym zależy przede wszystkim na wykonywaniu pracy w zgodzie ze swoimi wartościami i dla dobra społecznego.
Pigułkę informacji o sektorze non-profit (obszary działalności, zarobki, źródła finansowania) znajdziesz w tekście „Praca w organizacji pozarządowej. Najczęstsze pytania i odpowiedzi”.
Warto wiedzieć, że aby mieć wpływ na rozwój organizacji pozarządowych w Polsce, nie trzeba w nich pracować na co dzień. Celem zajęć o trzecim sektorze może być zatem nie tylko przybliżenie uczniom realiów zatrudnienia w NGO, ale również możliwości zaangażowania się w trzeci sektor w inny sposób niż zarobkowy (np. jako wolontariusz, darczyńca czy partner). Badania pokazują, że Polacy chętnie pomagają innym w formie pieniężnej, materialnej lub czynnej. Według danych GUS 5% Polaków w 2022 r. działało jako wolontariusze w ramach organizacji czy instytucji. Z kolei raport Stowarzyszenia Klon/Jawor z 2023 r. pokazuje, że dwie trzecie Polaków ufa organizacjom społecznym i dostrzega ich pozytywny wpływ na rzeczywistość.
Jako nauczyciel i doradca zawodowy, mający duży wpływ na decyzje edukacyjno-zawodowe swoich podopiecznych, jesteś osobą, która może uczniom przekazać (i wspólnie z nimi odkrywać) wiedzę o trzecim sektorze.
Poniżej przedstawiamy Ci praktyczne wskazówki i ciekawe materiały do wykorzystania z młodymi ludźmi.
1. Zdobądźcie podstawowe informacje o NGO
Wiedza to podstawa. Wiele osób nie wie, na czym polega działanie organizacji pozarządowych, w jaki sposób pozyskują finansowanie, kto jest w nich zatrudniony. Zacznijcie zatem od fundamentów, aby nie opierać się jedynie na intuicji czy przekonaniach. Nie musicie wchodzić na głęboki poziom szczegółowości – wystarczą podstawowe informacje, które omówicie na forum klasy. W jaki sposób je zdobyć?
1.1. Krótkie wideo na YouTube
Obejrzyj z uczniami filmik(i) przedstawiające w pigułce to, co warto wiedzieć o trzecim sektorze w Polsce. Każde wideo trwa ok. 3 minut:
- Fundacje i stowarzyszenia w Polsce – co o nich wiemy? [ngo.pl, 2022 r.]
- Organizacje społeczne - fakty i mity [Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2021 r.]
- Wszystko, co musisz wiedzieć o NGO w Polsce [ngo.pl, 2019 r.]
Niezależnie od wybranego materiału, poproś uczniów o wynotowanie najważniejszych informacji nt. obszarów działalności organizacji, ich finansowania itd.
Jak najlepiej wykorzystać wideo w klasie? Przeczytaj nasz artykuł “Dlaczego NIE puszczać filmów na zajęciach doradztwa zawodowego?”.
1.2. Portal fakty.ngo.pl
Wejdźcie na stronę fakty.ngo.pl i przeanalizujcie dane o trzecim sektorze, przedstawione w formie przyjaznych infografik. Sprawdźcie, co Was zaskoczyło i jakie informacje są dla Was nowe. Zastanówcie się, czy/jak ta wiedza może Wam się przydać przy podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych.
1.3. Przeczytajcie artykuł „Praca w organizacji pozarządowej. Najczęstsze pytania i odpowiedzi” na blogu Mapy Karier
Z tekstu dowiecie się m. in. ile zarabia się w organizacjach społecznych, jakie są plusy i minusy zatrudnienia w trzecim sektorze oraz jakich kompetencji poszukują NGOsy u swoich pracowników (z ang. NGO to non-governmental organizations – jest to skrót często stosowany w Polsce).
Poproś uczniów o odniesienie przeczytanych informacji do siebie:
- Czy widzą siebie w przyszłości jako pracownika organizacji pozarządowej?
- Co ich zachęca lub zniechęca?
2. Dowiedzcie się więcej o organizacjach działających w Waszej okolicy i/lub o największych NGO w Polsce
2.1. Organizacje w Waszej okolicy
Wejdźcie na stronę spis.ngo.pl i sprawdźcie, jakie organizacje społeczne działają w Waszej miejscowości/powiecie. Wpiszcie nazwę miejscowości/gminy w okienku z prawej strony z nagłówkiem „Lokalizacja”.
O niektórych organizacjach znajdziecie sporo informacji na portalu ngo.pl. O innych, które nie założyły „wizytówki” na portalu ngo.pl, dowiecie się więcej korzystając z wyszukiwarki internetowej.
Przy poszukiwaniach możecie również skorzystać z mapy organizacji pożytku publicznego (czyli takich, które są uprawnione do otrzymania 1,5% podatku dochodowego):
Poszukajcie odpowiedzi na pytania:
- Czym zajmują się organizacje działające w Waszej okolicy? Kogo wspierają? W jaki sposób pozytywnie wpływają na otoczenie?
- Na ile aktywnie działają okoliczne fundacje i stowarzyszenia? Odwiedźcie strony internetowe i media społecznościowe organizacji (jeśli je posiadają).
- Które organizacje działają jedynie lokalnie, a które z nich na większą skalę (np. powiatu, województwa, kraju)?
- Z którymi organizacjami uczniowie już się spotkali? O których jeszcze nie słyszeli?
- A może znalezione przez Was organizacje poszukują wolontariuszy? W ramach wolontariatu uczniowie mogą zdobyć cenne doświadczenia oraz kompetencje, którymi będą mogli się pochwalić przyszłemu pracodawcy.
- A może Twoi uczniowie sami znajdą potrzeby społeczne, które mogliby wskazać okolicznym organizacjom i zaproponować wspólny projekt?
Możesz podzielić uczniów na grupy i poprosić każdy zespół o opracowanie podstawowych informacji o jednej, wybranej organizacji działającej w okolicy.
2.2. Największe NGO w Polsce
Spytaj uczniów, jakie ogólnopolskie organizacje pozarządowe są im znane. Poproś o wymienianie ich nazw i obszaru działalności. Czy padną takie nazwy jak WOŚP, PAH, SOS Wioski Dziecięce czy Polski Czerwony Krzyż?
Największe organizacje w Polsce zazwyczaj mają status OPP (organizacji pożytku publicznego). Ich listę znajdziecie na stronie https://rankingopp.pl/. Fundacje i stowarzyszenia są posortowane pod kątem uzyskiwanych przychodów.
Sprawdźcie, czym zajmują się największe organizacje społeczne w Polsce i jak można je wesprzeć. Odwiedźcie strony internetowe kilku z nich.
Czy Twoi uczniowie wiedzą, że… Mapa Karier i Pi-stacja to projekty rozwijane właśnie przez organizację pozarządową, fundację Katalyst Education?
3. Sprawdźcie, jakich pracowników poszukują organizacje pozarządowe w Polsce
Wejdźcie na stronę ogloszenia.ngo.pl i przejrzyjcie ostatnio dodane ogłoszenia o pracę. Jakich specjalistów poszukują organizacje? Jakich kompetencji miękkich i twardych oczekują od przyszłych pracowników? Co oferują? W jaki sposób można aplikować o pracę w sektorze non-profit?
Na portalu ngo.pl organizacje poszukują nie tylko pracowników, ale również:
- stażystów/praktykantów: https://ogloszenia.ngo.pl/praca-staz/oferuje-staz
- wolontariuszy: https://ogloszenia.ngo.pl/wolontariat/oferuje
4. Zagrajcie w grę
Gra w zmianę to prosta gra karciana, którą możesz wydrukować na czarno-białej drukarce i zorganizować rozgrywkę w klasie w ramach zajęć doradztwa zawodowego, godziny wychowawczej lub WOS-u. Mimo że gra odnosi się do organizacji działających w Warszawie, świetnie się sprawdzi jako poszerzanie horyzontów uczniów, niezależnie od Waszej lokalizacji. Gra pokazuje różnorodność działań organizacji non-profit i efekty ich działań dla społeczeństwa.
Grę w formacie PDF pobierzesz tutaj.
Podgląd kart:
5. Obserwujcie działalność organizacji pozarządowych w mediach społecznościowych
Sprawdźcie, jak aktywne w social mediach są organizacje, które do tej pory poznaliście. Podajcie przykłady organizacji, które prowadzą konta na Instagramie, TikToku, Facebooku, YouTube. Porozmawiajcie o tym, jakie treści publikują organizacje pozarządowe w mediach społecznościowych i jaki wizerunek NGOsów się z nich wyłania.
Po dodatkową dawkę inspiracji zajrzyjcie na fanpage Organizacje społeczne. To działa. Jest to inicjatywa, która przedstawia działania fundacji i stowarzyszeń przyczyniających się do pozytywnych zmian społecznych. Odkryjcie, jak wiele dzieje się w trzecim sektorze.
6. Porozmawiajcie o alternatywach dla pracy w sektorze non-profit
Czy osoby, które chciałyby pracować zgodnie ze swoimi wartościami, powinny szukać przyszłej pracy w NGO? Niekoniecznie. Jest wiele instytucji publicznych i firm komercyjnych, które również robią wiele dobrego dla świata, czerpiąc z tego zysk ekonomiczny (i nie ma w tym nic złego). Poszukajcie przykładów prywatnych przedsiębiorstw i państwowych pracodawców, które Waszym zdaniem działają z misją, rozwiązują ważne problemy, pomagają ludziom. W zależności od zainteresowań uczniów możecie poszukać w Internecie np. producentów ekologicznych kosmetyków, przedmiotów z recyklingu czy sprzętu dla osób z niepełnosprawnościami.
Inne artykuły na blogu, które mogą Ci się spodobać:
- Kompetencje miękkie – weź je na warsztat
- Jak poprowadzić indywidualną rozmowę doradczą?
- Dlaczego używamy feminatywów w Mapie Karier (i Ciebie również zachęcamy)?
Masz pytania? A może chcesz podzielić się własnym pomysłem na to, jak przybliżać młodzieży trzeci sektor? Napisz do nas: kontakt@mapakarier.org.