Czym jest i jak wygląda kształcenie dualne w rzemiośle?
Autor: Jadwiga Stach; Ostatnia aktualizacja: 04.10.2024
Chcesz zdobyć ciekawy zawód i myślisz o tym, żeby szybko zacząć pracować? Może Cię zainteresować kariera rzemieślnika/rzemieślniczki - z tego artykułu dowiesz się, jak zdobyć odpowiednie kwalifikacje.
Jeśli nasz artykuł Czy warto zostać rzemieślnikiem? zainspirował Cię do wyboru tej ścieżki kariery, poniżej przeczytasz, jak zdobyć oficjalne kwalifikacje do wykonywania takiego zawodu.
Co to jest kształcenie dualne w rzemiośle?
Nauka zawodu w rzemiośle jest powszechną metodą zdobywania umiejętności i kwalifikacji zawodowych w Polsce. Celem nauki w rzemiośle jest uzyskanie umiejętności praktycznych i wiedzy niezbędnych do odpowiedzialnego wykonywania zawodu. Rzemieślnik/rzemieślniczka może pracować u kogoś lub założyć własną działalność gospodarczą.
Nauka zawodu w rzemiośle w systemie dualnym składa się z dwóch integralnych części:
- praktycznej, realizowanej podczas pracy w zakładzie rzemieślniczym
- teoretycznej, realizowanej w formie:
szkolnej – w branżowej szkole I stopnia;
pozaszkolnej – na kursie dokształcającym lub indywidualnie, u pracodawcy.
W jakich zawodach można się kształcić w ten sposób?
Możesz wybierać spośród wielu zawodów – dokładną listę znajdziesz tutaj. Obecnie aż w 56 zawodach można kształcić się w formule pozaszkolnej. Oznacza to, że na co dzień nie jesteś uczniem/uczennicą szkoły, a wiedzę teoretyczną zdobywasz na kursach organizowanych m.in. przez ośrodki szkolące i izby rzemieślnicze. Czas trwania i częstotliwość kursów dokształcających zależy od wybranego zawodu, ale łącznie obejmują ok. 100 godzin lekcyjnych.
Jak wygląda kształcenie dualne w rzemiośle w praktyce?
Możesz rozpocząć naukę zawodu w takiej formie jeśli masz od 15 do 18 lat i ukończoną szkołę podstawową. Kształcenie dualne mogą też zacząć 14-latkowie, ale najpierw muszą oni uzyskać pozytywną opinię z poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Na samym początku będziesz musiała zdobyć zaświadczenie od lekarza medycyny pracy, potwierdzające, że jesteś zdrowya i nie masz przeciwwskazań do wykonywania wybranego zawodu. Następnie podpiszesz umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego. To formalny dokument, który tworzy się w cechu (organizacji rzemieślniczej), która znajduje się najbliżej Twojego miejsca zamieszkania. Na tej umowie podpisują się Twój pracodawca, Ty, oraz Twój rodzic lub opiekun prawny, jeśli nie masz jeszcze 18 lat.
Gwarantuje Ci ona:
- wynagrodzenie (8 %, 9% lub 10% przeciętnej miesięcznej pensji),
- ubezpieczenie społeczne,
- płatny urlop,
- bezpłatną opiekę lekarską,
- wyposażenie w odzież roboczą oraz ochronną.
Nauka w systemie dualnym trwa trzy lata. Podczas tych trzech lat będziesz na zmianę mieć lekcje w szkole branżowej oraz zajęcia praktyczne w zakładzie rzemieślniczym, np. 3 dni w szkole – 2 dni w pracy, tydzień w szkole – tydzień w pracy. Jeśli wybierzesz zawód, w którym wiedzę zdobywasz na kursach doszkalających, każdego roku będziesz brać udział w miesięcznych kursach. Może się też zdarzyć, że kurs odbędzie się tylko raz, przed samym końcem nauki.
W zakładzie rzemieślniczym uczysz się pod okiem fachowca, który uczy Cię wykonywania zadań, dzieli się z Tobą swoją wiedzą i doświadczeniem.
Zwycięskie prace fotograficzne w konkursie "Jakie znasz zawody" (od lewej: I miejsce – Julia Derebecka, II miejsce – Tymon Węgrzyn, I miejsce – Tymoteusz Pawełka), Związek Rzemiosła Polskiego, 2024
Co potem?
Po zakończeniu nauki czeka Cię egzamin czeladniczy, który sprawdzi Twoją wiedzę i umiejętności. Jeśli go zdasz, otrzymasz tytuł czeladnika w konkretnym zawodzie. Po trzech latach pracy w zawodzie jako czeladnik masz możliwość przystąpienia do egzaminu mistrzowskiego.
Świadectwo czeladnicze, które dostaniesz po zdaniu egzaminu, uznawane jest w całej Unii Europejskiej. To znaczy, że mając ten dokument możesz legalnie podjąć pracę w wyuczonym zawodzie w każdym kraju UE.
Jakie korzyści zapewnia kształcenie dualne w rzemiośle?
- połączysz naukę z zarobkowaniem,
- nauczysz się obsługi nowoczesnych sprzętów i narzędzi pracy,
- zdobędziesz doświadczenie zawodowe, będziesz się uczyć od doświadczonych fachowców,
- poznasz realia pracy w konkretnym zawodzie,
- nauczysz się obsługi klientów i poznasz ich oczekiwania,
- czas nauki w kształceniu dualnym wlicza się do stażu pracy,
- będziesz mieć szansę znaleźć stałe zatrudnienie jeszcze przed końcem nauki zawodu,
- pomoże Ci przygotować się do otwarcia własnego warsztatu czy pracowni,
- zdobytą wiedzę teoretyczną od razu przetestujesz w praktyce.
Ważną rolę w popularyzacji nauki w rzemiośle odgrywają nie tylko małe i średnie zakłady rzemieślnicze, ale także organizacje rzemiosła: cechy, izby rzemieślnicze i Związek Rzemiosła Polskiego.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak wygląda praca w konkretnych zawodach rzemieślniczych, sprawdź ich opisy w Mapie Karier – znajdziesz je tutaj.
A jeśli zastanawiasz się, czy warto wybrać pracę w rzemiośle, przeczytaj artykuł, w którym odpowiadamy na to pytanie :)
Masz pytania? A może masz pomysł na temat kolejnego wpisu? Napisz do nas: kontakt@mapakarier.org. Więcej karierowych wskazówek znajdziesz na instagramie Mapy Karier - zaobserwuj nas!
Inne artykuły na blogu, które mogą Ci się spodobać: