Muszę wiedzieć, skąd czerpać informacje o pogodzie; w jakich warunkach samolot może latać; jak posługiwać się mapami wiatrowymi i mapami zjawisk pogodowych oraz umieć analizować zawarte w nich informacje. Dzięki tej wiedzy mogę zaplanować taką trasę lotu, która ominie złą pogodę i pozwoli samolotowi bezpiecznie dolecieć do celu.

meteorologia

Muszę wiedzieć, jak prawidłowo napisać plan lotu konkretnego samolotu; jakie są procedury na poszczególnych lotniskach; jak uzyskać pozwolenie na przelot i na lądowanie, itp.

planowanie i monitorowanie lotu

Muszę znać się na systemach i urządzeniach do nawigacji, czyli określania pozycji samolotu, kierunku lotu i sposobu podchodzenia do lądowania.

nawigacja

Muszę odbyć 90 dyżurów pod opieką licencjonowanych dyspozytorów i zdać egzamin państwowy, żeby otrzymać licencję FDL i móc pracować w tym zawodzie.

licencja FDL

Muszę skończyć szkolenie, żeby móc podejść do egzaminu państwowego.

szkolenie dyspozytora lotniczego

Specjalista hiperszybkich kolei

Kontroler ruchu lotniczego

Specjalista nadzoru sieci telekomunikacyjnej

Fizyk reaktorowy

Chemik reaktorowy

Specjalista ds. e-commerce

Muszę znać język angielski, żeby móc posługiwać się zagranicznymi programami komputerowymi do planowania lotu; czerpać informacje o pogodzie z zagranicznych systemów meteorologicznych; czytać anglojęzyczną dokumentację lotniczą oraz porozumiewać się z pilotami mówiącymi w tym języku.

Przedmiot *j. angielski* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje swobodne porozumiewanie się w języku angielskim w prostych sytuacjach, pisanie prostych tekstów (odpowiednik poziomu B w systemie CEFR).

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posługiwanie się językiem angielskim znacznie polepsza perspektywy w każdym zawodzie, bo umożliwia podjęcie pracy za granicą lub w międzynarodowej firmie w Polsce, a także dokształcanie się ze źródeł anglojęzycznych, które w wielu dziedzinach są najłatwiej dostępne i najbardziej aktualne.


j. angielski

Mapy to moje podstawowe narzędzie pracy. Dodatkowo, znajomość topografii i warunków atmosferycznych panujących na trasie przelotu pozwala mi lepiej pomagać pilotom samolotów, a rozeznanie w geografii pomaga mi wybierać lotniska do awaryjnego lądowania.

Przedmiot *geografia* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje rozumienie podstawowych procesów kształtujących ziemię, klimat, atmosferę i oceany, dobrą znajomość rozmieszczenia bogactw naturalnych na świecie, umiejętność tworzenia i analizowania map, zwłaszcza przy użyciu systemów informacji geograficznej (GIS).

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza geograficzna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pozwala zrozumieć kluczowe czynniki rządzące światową gospodarką.


geografia

Muszę znać polskie i światowe przepisy o ruchu lotniczym, żeby samoloty, których lot planuję, poruszały się po niebie zgodnie z prawem.

Przedmiot *wiedza o społeczeństwie* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje wiedzę o działalności naszego państwa, jego strukturze, o sytuacji politycznej na arenie międzynarodowej i/lub znajomość norm prawnych regulujących nadzorowanie pracy innych osób.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Bez znajomości zasad funkcjonowania państwa nie można być w pełni świadomym członkiem żadnego społeczeństwa – zwłaszcza społeczeństwa demokratycznego, które opiera się na pośrednim udziale obywateli w kierowaniu państwem; wiedza z tej dziedziny jest też niezbędna do podjęcia jakiejkolwiek pracy (kodeks pracy) i prowadzenia własnej działalności gospodarczej.


wiedza o społeczeństwie

Dzięki znajomości fizyki, a zwłaszcza aerodynamiki, wiem jak zachowuje się samolot podczas startu, lotu i lądowania, oraz na jakie przeciążenia jest narażony. Ta wiedza pomaga mi w określaniu kąta startu i podchodzenia do lądowania najlepszego i najbezpieczniejszego dla konkretnego typu samolotu.

Przedmiot *fizyka* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje obliczanie parametrów fizycznych określonych stanów i zjawisk oraz przewidywanie zmian tych stanów na podstawie obliczeń, a także rozumienie takich zjawisk jak interferencja fal, indukcja elektromagnetyczna, efekt Dopplera, zjawisko Bernoulliego.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza fizyczna jest przydatna bez względu na wykonywany zawód, ponieważ pomaga rozumieć sposób działania maszyn i urządzeń, a także przyczyny procesów naturalnych, co pozwala unikać zagrożeń i kosztownych błędów.


fizyka

Muszę posługiwać się programami komputerowymi do planowania trasy lotu.

Przedmiot *informatyka* muszę mieć opanowany na poziomie wysokim. Jest to zaawansowany poziom wiedzy i umiejętności, pozwalający na wykonywanie pracy w danej dziedzinie. Obejmuje wysokie kompetencje cyfrowe, zwłaszcza zaawansowaną obsługę oprogramowania biurowego (zwłaszcza arkuszy kalkulacyjnych) i złożonych programów specjalistycznych (np. programów CAD, do edycji grafiki), a także podstawową znajomość HTML.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Ze względu na wzrost użycia nowych technologii kompetencje cyfrowe szybko stają się niezbędną umiejętnością w każdym zawodzie (kto nie będzie ich miał, nie dostanie pracy), a także pozwalają korzystać z technologii bez narażania się na nieprzyjemne niespodzianki, takie jak wirusy, oszustwa czy fake newsy.


informatyka

Muszę szybko i sprawnie liczyć, żeby poradzić sobie z obliczaniem masy samolotu po zabraniu na pokład planowanej liczby pasażerów i ładunku, ilości paliwa potrzebnej do odbycia konkretnego lotu; czasu trwania tego lotu; liczby przelecianych kilometrów.

Przedmiot *matematyka* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje arytmetykę, podstawy algebry i geometrii.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość matematyki przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ uczy logicznego myślenia, a także daje narzędzia pozwalające modelować i przewidywać przebieg większości zjawisk i procesów – pomaga zatem obiektywnie oceniać rzeczywistość i unikać błędnych decyzji.


matematyka

Muszę znać się na budowie wielu typów samolotów: wiedzieć z jaką prędkością mogą latać; ilu pasażerów i jak dużo bagażu mogą zabrać na pokład; ile paliwa mogą zatankować i jak daleko dolecieć z pełnym bakiem; muszę umieć obsługiwać urządzenia do utrzymywania łączności, pozwalające mi na kontakt z kapitanem samolotu.

Przedmiot *technika* muszę mieć opanowany na poziomie średnim. Jest to średni poziom wiedzy i umiejętności, dający ogólne rozeznanie w danej dziedzinie. Obejmuje wykonywanie prostych napraw, np. wymiana wtyczki, zamka w drzwiach, bezpiecznika, syfonu, a także montowanie sprzętów i urządzeń korzystając z instrukcji pisanych dla laików.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Posiadając umiejętności techniczne często możemy sami dokonać prostych napraw lub zamontować potrzebne nam urządzenia.


technika

Przedmiot *j. polski* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje czytanie, mówienie i pisanie prostych zdań po polsku.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość poprawnej polszczyzny oraz polskiej literatury i kultury jest ważna w każdym zawodzie, ponieważ pomaga rozumieć konteksty kulturowe i klarownie formułować myśli, ułatwiając tym samym komunikację ze współpracownikami i klientami, a zatem pomagając w awansie zawodowym lub prowadzeniu własnej firmy.


j. polski

Przedmiot *biologia* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje najbardziej podstawową wiedzę, pozwalającą unikać typowych chorób wynikających z niewłaściwego użycia produktów, zwłaszcza zatruć.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza biologiczna przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zachować zdrowie fizyczne i psychiczne.


biologia

Przedmiot *historia* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje minimum wiedzy z historii powszechnej: bitwa pod Grunwaldem i tym podobne.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Amerykański filozof George Santayana słusznie powiedział: „ten, kto nie pamięta przeszłości, będzie skazany na to, że ją przeżyje powtórnie” – znajomość historii przydaje się w każdym zawodzie, bo pomaga zrozumieć sposób myślenia przedstawicieli różnych narodów i motywy ich działania.


historia

Przedmiot *chemia* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje podstawową wiedzę o powszechnie używanych substancjach chemicznych i związanych z nimi zagrożeniach.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Znajomość chemii przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ pomaga zrozumieć, jak można wykorzystywać i przekształcać otaczające nas substancje dla swojej wygody, korzyści i bezpieczeństwa.


chemia

Przedmiot *plastyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje umiejętność posługiwania się farbami plakatowymi, kredkami czy ołówkami do tworzenia bardzo prostych szkiców, nie spełniających żadnych kryteriów artystycznych.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Wiedza z tego przedmiotu przydaje się w każdym zawodzie, ponieważ wyrabia zmysł estetyczny, dzięki któremu potrafimy tworzyć rzeczy spójne wizualnie, a także dostrzegać piękno i harmonię w dziełach innych ludzi i natury.


plastyka

Przedmiot *muzyka* muszę mieć opanowany na poziomie podstawowym. To absolutne minimum potrzebne do funkcjonowania w codziennym życiu. Obejmuje podstawową znajomość gatunków muzycznych i ich wykonawców.

**Dlaczego ten przedmiot jest ważny w każdym zawodzie?**
Doświadczenie muzyczne przydaje się w życiu każdego człowieka, ponieważ muzyka poprawia samopoczucie – najbardziej, jeśli ktoś umie poprawić samopoczucie innych osób muzyką wykonywaną samodzielnie.


muzyka

Opracowuję plany lotu samolotów, uzyskuję potrzebne pozwolenia na lot i sprawdzam czy wszystkie systemy samolotów są sprawne. Kiedy samolot wystartuje sprawdzam jak przebiega lot i reaguję na problemy, które mogą się pojawić.

Pracownicy transportu morskiego, żeglugi śródlądowej i lotnictwa (z wyłączeniem sił zbrojnych)

Dyspozytor lotniczy

Jakie kompetencje są potrzebne, aby pracować w tym zawodzie? Które umiejętności są najważniejsze i dlaczego? Sprawdź, co powinien umieć Dyspozytor lotniczy.